تعریف آسانسور و انواع آن

آسانسور چیست؟

آسانسور یک ماشین دائم است که در محلی مشخص و ثابت نصب شده و مسافر ویا بار بین دو یا چند ایستگاه مشخص در ساختمان را بصورت قائم جابجا می کند. ساختار آسانسور شامل کابینی است که از طریق یک سیستم محرکه در مسیر ریل های راهنما حرکت می کند. انواع آسانسور را می توان بر مبنای نوع سیستم محرکه یا طریقه رانش، نوع کاربرد و برخی شاخص های دیگر گروه بندی کرد. یکی از نکات مهم در تعریف آسانسور حرکت قائم است. البته راستای حرکت آسانسور می تواند حداکثر ۱۵ درجه از محور قائم انحراف داشته باشد.

انواع آسانسور کششی

آسانسورهای کششی Traction drive را می توان متداول ترین و پرکاربردترین نوع آسانسور دانست. در این نوع مکانیزم حرکت آسانسور از طریق اصطکاک بین سیم بکسل و فلکه ای که روی موتور تعبیه شده انجام می شود. در واقع شاخصه اصلی در تعریف آسانسورهای کششی “اصطکاک” است. به این دلیل گاهی از نوع سیستم بعنوان عملکرد کششی اصطکاکی نیز نام برده می شود. این نوع آسانسور از طریق یک سیستم قرقره کار می کند و با استفاده از طناب یا تسمه فولادی و وزنه تعادل کابین را بالا و پایین می کند. دو نوع آسانسور کششی وجود دارد: کششی گیرلس و کششی گیربکسی

آسانسور موتور گیربکس

در آسانسورهای کششی گیربکسی، از گیربکس برای انتقال نیرو و تبدیل سرعت استفاده می شود. این سیستم ها معمولا کندتر از سیستم های گیرلس هستند. به عبارت دیگر سیستم های کششی گیربکسی برای آسانسورهای با سرعت بالا راهکار مناسبی نیستند. بازدهی انرژی آنها، سرعت، سر و صدا و نرمی حرکت آسانسورهای گیربکسی در مقایسه کمتر از سیستم های گیرلس است.

آسانسور گیرلس

آسانسورهای کششی گیرلس یا بدون گیربکس راهکار پیشرفته تری هستند. در این نوع سیستم فلکه مستقیماً به موتور وصل شده و از وزنه های تعادل برای عملکرد سیستم استفاده می شود. به طور کلی، آسانسورهای کششی گیرلس معمولاً از نظر مصرف انرژی کارآمدی بالاتری دارند و سواری نرم و آرام‌تری را برای مسافران فراهم می‌کنند. اکثر آسانسورهای مدرن معمولاً کشش بدون دنده هستند که به عنوان کارآمدترین راه حل موجود در انرژی و فضا در نظر گرفته می شود.

آسانسور کششی روملس

یکی از انواع آسانسور کششی گیرلس نوع بدون موتورخانه یا روملس MRL است. سیستم های بدون موتورخانه می توانند کششی یا هیدرولیک باشند. با بکارگیری شیارهای فشرده تر در فلکه و برخی تغییرات دیگر، آنها به اتاق جداگانه برای حرکت آسانسور نیاز ندارند و موتور مستقیماً در چاه آسانسور قرار گیرد. این امر استفاده بهینه از فضا را برای طراحی ساختمان فراهم می کند.

انواع آسانسور هیدرولیک

آسانسورهای هیدرولیک عموما در ساختمان‌های کم ارتفاع، معمولاً تا شش طبقه یا برای حمل بارهای بسیار سنگین استفاده می‌شود. آسانسورهای هیدرولیک توسط جک هیدرولیک شامل پیستون و سیلندر حرکت می کنند. این آسانسورها نسبت به سایر مدل های آسانسور برای کارکردن به انرژی بیشتری نیاز دارند و با توجه به مزایایی که دارند و توسعه سیستم های با درایو، شیرهای الکترونیک و انعطاف پذیریشان تا حد زیادی سهم خود در بازار آسانسور را افزایش داده اند. پایین آمدن آسانسور هیدرولیک بدون عملکرد موتور و پمپ و با استفاده از شیر کنترل به تنهایی صورت می گیرد. مکانیزم سیستم های هیدرولیک شامل یک جک و پاوریونیت است که از طریق شلنگ هیدرولیک روغن در بینشان جریان دارد. برخی از انواع آسانسور های هیدرولیک با استفاده از جک های تلسکوپی با دو یا سه مرحله حرکت عمل می کنند.

آسانسورهای هیدرولیک حفره دار

معروف ترین سیستم آسانسور هیدرولیک حفره دار است که به مدل آسانسور هیدرولیک جک در زیر مستقیم نیز شهرت دارد. در این مدل، یک حفره بزرگ به ارتفاعی که سیلندر جک در آن قرار گیرد در زیر چاهک تعبیه می شود. پوسته جک داخل این حفره می ماند و شفت از داخل آن بیرون آمده و با بالا رفتن کابین را جابجا می کند.

آسانسورهای هیدرولیک بدون حفره

آسانسورهای هیدرولیک بدون حفره Hole-less دارای یک یا دو جک در یک یا دو طرف کابین هستند. در این پیکربندی، نیازی به تامین حفره در زیر چاهک وجود ندارد. انواع آسانسور هیدرولیک بدون حفره می توانند با استفاده از جک های مستقیم تک مرحله ای یا تلسکوپی دو و سه مرحله ای مورد استفاده قرار گیرند. این مدل به آسانسور هیدرولیک جک در کنار مستقیم نیز معروف است.

آسانسورهای هیدرولیک با سیم بکسل

یکی دیگر از انواع رایج آسانسور هیدرولیک (پرکاربردترین روش) با استفاده از سیم بکسل عمل می کند. در این نوع سیستم که به ان آسانسور هیدرولیک غیرمستقیم نیز گفته می شود، یک فلکه روی جک سوار شده و سیم بکسل روی آن حرکت می کند. در نتیجه این ترکیب بندی، نسبت حرکت و سرعت جک به کابین یک به دو خواهد بود و بدین ترتیب می توان طول مسیر بیشتری برای آسانسور فراهم آورد.

آسانسور هیدرولیک روملس MRL

اخیرا سیستم محرکه بدون موتورخانه MRL در انواع آسانسور هیدرولیک توسعه یافته است. در این روش تمام تجهیزات محرکه شامل پاوریونیت داخل چاه آسانسور تعبیه شده و بهترین استفاده از فضا صورت می گیرد. البته اجرای این روش مستلزم بهره گیری از انواع تجهیزات مخصوص و پیش بینی دریچه های دسترسی و بازدید جداگانه به داخل چاه می باشد. پاوریونیت سیستم های هیدرولیک روملس به لحاظ شکل هندسی و تجهیزات تعبیه شده متفاوت هستند. مخزن روغن نسبت به سیستم های معمولی شکلی ایستاده دارد و با عرض و عمق کوچگتر ارتفاع بلندتری دارد. تجهیزات هیدرولیک ایمنی مانند شیر دستی اضطراری یا شیر انسداد، مانومتر و … در بلوک جداگانه ای با امکان دسترسی در خارج از چاه تعبیه می شوند.